فیلتر ممبران چیست؟
اگر تاکنون با فیلتر ممبران در دستگاه تصفیه آب خانگی آشنا شدید ، حتما میخواهید بدانید این فیلتر چیست و چگونه عمل تصفیه را انجام میدهد ؛ اما اگر تازگی با این فیتلر آشنا نشده اید و اطلاعاتی هم درباره ی این فیلتر دارید ، حتما شما هم این مقاله را با دقت مطالعه کنید .
فیلتر ممبران چیست؟
ممبران در واقع فیلتری متشکل از غشای نیمه تراوا است (معنی کلمه “membrane“در فارسی “غشا“ است).
شاید بد نباشد جهت شناخت نام دستگاه و تکنولوژی آن خارج از بحث دستگاه تصفیه آب شویم و کمی علمی تر در صحبت کنیم.
غشا چیست؟
به زبان ساده غشا نوعی مانع انتخابی است که اجازه عبور برخی از مواد را میدهد و به بقیه اجازه عبور نمیدهد، شاید یکی از معروف ترین غشاها که تمام زندگی ما به آن بستگی دارد را بشناسید و آن هم دیواره سلول‌های بدنمان است این دیواره اجازه ورود مواد غذایی و اکسیژن را به سلول میدهد و مواد زائد را از سلول خارج میکند بدون اینکه مواد سازنده سلول خارج شوند.
حال که غشا را شناختیم میخواهیم باید فراید اسمز را بشناسیم و اینکه چرا در از معکوس آن استفاده می‌شود؟
اسمز چیست؟ اسمز معکوس چه فرایندی است؟
در طبیعت و رفتار طبیعی مولکول‌ها همیشه حلال از طریق یک غشای نیمه تراوا از جایی که محلول رقیق‌تر است به جایی که محلول غلیظ تر است، نفوذ میکند، یعنی اگر ظرفی داشته باشیم که در یکطرف محلول غلیظ (مثلاً آب نمک غلیظ) و در طرف دیگر محلول رقیق (مثلا آب نمک خیلی رقیق) داشته باشیم و مابین آنها غشا نیمه تراوا باشد (این غشا دارای منافذی است که ملوکول آب می‌تواند از آن عبور کند ولی مولکول‌های نمک نمیتواند)، در این حالت آب که حلال است در حالت طبیعی از سمت آب نمک رقیق به آب نمک غلیظ میرود و به این شکل آب نمک غلیظ به دلیل افزایش آب رقیق تر می‌شود و آب نمک رقیق که آب از دست داده غلیظ تر می‌شود. به این فرایند تراوش
در اصطلاح اسمز یا گذرندگی میگوند.
اسمز معکوس چیست؟
اسمز معکوس چیست؟
با یک مقایسه ساده بین اتفاقی که در فرایند اسمز (آب از سمت خالص به سمت آب ناخالص تراوش میکند) میفتد و چیزی که ما میخواهیم (آب از سمت ناخالص به سمت خالص تراوش کند)، متوجه تضاد اسمز با خواستیمان میشویم.
پس چاره چیست؟ چگونه می توان بر خلاف طبیعت رفتار کرد؟
حال مجدداً برمی‌گردیم سر بحث خودمان یعنی دستگاههای تصفیه اسمز معکوس، در دستگاههای اسمز معکوس در فیلتر شماره چهار ممبران وجود دارد، که همان غشاء است فقط با این تفاوت که آن را مانند دستمال رولی به شکل استوانه‌ای لوله کرده‌اند، ولی در کل همان عملکرد را دارد. حال برای اینکه خلاف روند طبیعی آن آب خالص از سمت ناخالص به سمت خالص برود باید خلاف جهت اسمز فشار ایجاد کنیم( وظیفه ایجاد این فشار در دستگاه بر عهده موتور است) و بدین شکل فرآیند اسمز را بر عکس میکنیم و به همین دلیل است که نام این سیستم اسمز معکوس است.
حال فکر کنم متوجه شده باشید که چرا باید حتما درستگاه تصفیه اسمز معکوس موتور داشته باشد، پس فریب نخوریم و دستگاههای دیگر مانند فیلتراسیون (پیش‌تصفیه) را به جای اسمز معکوس نخرید!
ساختار فیلتر ممبران چیست:
اصلی ترین بخش در فیلتر ممبران یک غشا نیمه تراواست، غشایی که بافتی آن طوریست که فقط ذرات ۰٫۰۰۰۱ میکرون میتوانند از آن عبور کنند و بدین شکل تا ۹۹٫۹۹ درصد ذرات بزرگتر از ۰٫۰۰۰۱ میکرون پشت این غشا میمانند و به فاضلاب میروند و آب خالص که اندازه مولکول‌های کمتر از ۰٫۰۰۰۱ میکرون (۰٫۰۰۰۲۷۵ میکرون) است عبور کرده و به استفاده ما در می‌آیند.
در دستگاههای تصفیه اب خانگی که نسبتاً دستگاههای کوچکی هستند نمیتوان یک صفحه بزرگ غشایی را به شکل صفحه‌ای قرار داد لذا این صفحه بزرگ را به شکل رول لوله می‌کنند تا در فضایی کوچکتر جای گیرد در شکل زیر این ساختار به نمایش در آمده است.
نصب ممبران در دستگاه اسمز معکوس:
در دستگاههای اسمز معکوس یک هوزینگ مخصوص برای ممبران وجود دارد، این هوزینگ دارای ۱ ورودی و ۲ خروجی است. نحوه عملکرد بدین صورت است که ابتدا آب پیش تصفیه شده در فیلتر تصفیه آب های ۱، ۲ و ۳ به هوزینگ ممبران وارد می‌شود و پس از عبور از غشاء آب خالص از لوله مرکزی وارد خروجی شده و به سمت فیلتر شماره ۵ هدایت می‌شود و آب باقیمانده پشت غشاء که بسیار غلیظ تر شده است از خروجی دومی به سمت فاضلاب میرود.
عمر فیلتر ممبران:
فیلتر ممبران به طور کلی بین ۱ تا ۲ سال کار میکند ولی بسته به برخی عوامل عمر آن کاهش میابد، به عنوان مثال بالا بودن TDS آب منطقه، بالا بودن بیش از حد کلر، به موقع فیلترهای ۱، ۲ و ۳ ، تعویض فیلترهای پیش تصفیه توسط افراد غیر متخصص و …. عواملی هستند که عمر ممبران را می‌تواند بشدت کاهش دهد.
لازم به ذکر است در مواقعی که TDS منطقه به طور شدید بالا باشد و ممبران زود به زود خراب شود می‌توان از فیلتری با عنوان محافظ ممبران که در واقع فیلتر PP با قطر ۱ میکرون و به صورت In-Line (کاتریجی نیست و در داخل هوزینگ قرار نمیگیرد) قبل از ممبران استفاده نمود تا عمر ممبران کمی افزایش یابد.
